Przesuń suwak i zobacz alternatywne programy szczepień:

Szczepienia obowiązkowe w ramach
Programu Szczepień Ochronnych

Te szczepienia dziecko otrzymuje bezpłatnie, co oznacza że przy pełnej realizacji schematu, na I-ej wizycie szczepiennej dziecko otrzyma 4 osobne wkłucia.21

Łączna liczba wkłuć

4

Szczepienia skojarzone 5w1

Szczepienia wysoce skojarzone 5w1 to preparaty, które mogą uchronić przed kilkoma chorobami za pomocą jednego zastrzyku. Zastosowanie szczepienia 5w1 zmniejsza liczbę zastrzyków na pierwszej wizycie szczepiennej z 4 do 3.21

Łączna liczba wkłuć

3

Szczepienia skojarzone 6w1

Szczepienia wysoce skojarzone 6w1 to preparaty, które mogą uchronić przed kilkoma chorobami za pomocą jednego zastrzyku. Zastosowanie szczepienia 6w1 zmniejsza liczbę zastrzyków na pierwszej wizycie szczepiennej z 4 do 2.21

Łączna liczba wkłuć

2

?Przedstawiony materiał ma charakter poglądowy i nie stanowi porady lekarskiej. Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza oraz charakterystyką produktu leczniczego.

Kalendarz szczepień

Treści zamieszczone w materiale mają wyłącznie charakter informacyjny, nie mogą być traktowane jako forma kosultacji lekarza, do którego należy ostateczna decyzja o sposobie i zakresie szczepienia.

Wiek
dziecka

   
5w1 Program na 5-tkę
Szczepienia skojarzone
 
Szczepienia obowiązkowe Szczepienia zalecane
0mies.

WZB B

Gruźlica

  
2mies.

5w1
DTPa + IPV + Hib

WZB B

Pneumokoki

Rotawirusy

Meningokoki
4mies.

5w1
DTPa + IPV + Hib

Pneumokoki

Rotawirusy

Meningokoki
5-6mies.

5w1
DTPa + IPV + Hib

Rotawirusy

Meningokoki
7mies.

WZW B

Meningokoki
13-15mies.

Odra
Różyczka
Świnka

Pneumokoki

Ospa Wietrzna

Meningokoki
16-18mies.

5w1
DTPa + IPV + Hib

Ospa Wietrzna
24mies.  

WZW A

Meningokoki
2-3lata  

WZW A

WZW B

WZW B

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

Po urodzeniu (przed wypisaniem z oddziału noworodkowego)

2 miesiąc

7 miesiąc

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) jest chorobą wywoływaną przez wirusa typu B zapalenia wątroby (HBV).2,3

Zakażenie

Do zakażenia wirusem HBV dochodzi2-4 głównie na drodze bezpośredniego kontaktu tkanki o przerwanej ciągłości z nawet niewielką ilością krwi zakażonej wirusem.
100 razy łatwiej zakazić się wirusem HBV aniżeli wirusem HIV.11-13

Objawy

Choroba może mieć bardzo zróżnicowany przebieg - od niepełnoobjawowego do piorunującego. W czasie okresu ostrego występują u 40-50% zakażonych. W okresie, w którym następuje upośledzenie czynności wątroby, pojawia się podwyższenie temperatury ciała, utrata łaknienia, nudności, ogólne niedomaganie, osłabienie oraz zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, a u części chorych żółtaczka. W okresie ostrym choroby u 2-3% chorych dochodzi do piorunującego zapalenia wątroby, prowadzącego często do zgonu. Po okresie ostrym u 5-15% osób rozwija się przewlekłe zapalenie wątroby, przechodzące często w marskość wątroby lub pierwotnego raka wątroby (w wielu przypadkach schorzenia te mogą prowadzić do zgonu).7

Gruźlica

Gruźlica

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

Po urodzeniu (przed wypisaniem z oddziału noworodkowego)

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Gruźlica to choroba bakteryjna wywoływana przez prątki gruźlicy. Mimo, że gruźlica jest najczęściej kojarzona z chorobą płuc, to może ona zaatakować praktycznie każdy narząd. Najcięższe postacie gruźlicy to gruźlica rozsiana i gruźlicze zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych. Te odmiany choroby powodują wysoką śmiertelność.1

Zakażenie

Gruźlicę wywołują Gram-dodatnie bakterie tlenowe (Mycobacterium tuberculosis) zwane pałeczkami lub prątkami. Gruźlica rozprzestrzenia się zazwyczaj drogą kropelkową, choć do zakażenia może dojść także drogą pokarmową i przez bezpośredni kontakt.6

Objawy

Ogólne objawy gruźlicy to:6

  • gorączka,
  • dreszcze,
  • nocne poty,
  • ubytek masy ciała,
  • bladość.

Dodatkowo, postać płucna gruźlicy może charakteryzować się bólem w klatce piersiowej, krwiopluciem oraz kaszlem trwającym ponad trzy tygodnie.6

Tężec

Tężec to ostra choroba zakaźna wywoływana przez laseczkę tężca. Za jej objawy odpowiada m.in. tetanospazmina, ale również tetanolizyna. Tetanospazmina wywołuje wzmożoną pobudliwość i skłonność do uogólnionego skurczu mięśni, w tym mięśni oddechowych.4,6,7

Zakażenie

Do zakażenia tężcem dochodzi drogą przyranną - w wyniku zabrudzenia rany np.: ziemią, odchodami, kurzem lub innym ciałem obcym zakażonym laseczką tężca.4,6,7 Toksyna tężca (tetanospasmina) wraz z krwią dostaje się do układu nerwowego, powodując jego uszkodzenie.4,7,8 Tężec nie przenosi się bezpośrednio z człowieka na człowieka lub ze zwierzęcia na człowieka.7

Objawy

Wystąpienie objawów tężca poprzedza na ogół gorsze samopoczucie. Pierwsze objawy to wzmożone napięcie mięśni: żwaczy (szczękościsk), twarzy, karku, grzbietu, klatki piersiowej i występujące następnie prężenia, którym mogą towarzyszyć zaburzenia oddechowe.7 Z biegiem czasu objawy uogólniają się. Mogą wystąpić napadowe prężenia - chory ma zaciśnięte zęby, szyję i plecy wygięte ku tyłowi (w kształcie łuku), napięty brzuch i wyprostowane nogi.7,8 Skurcze mięśni bywają tak silne, że  dochodzi do urazów języka oraz złamań kości.4,7,8,9

Krztusiec

Krztusiec (koklusz) to bakteryjna, bardzo zakaźna i ostra w swym przebiegu choroba dróg oddechowych wywoływana przez pałeczkę krztuśca.4,5 Charakteryzuje się występowaniem napadowego, „szczekającego” kaszlu z wydzielaniem lepkiej plwociny lub wymiotami.4,10

Zakażenie

Choroba przenosi się drogą powietrzno-kropelkową. Bakteria jest przekazywana z dróg oddechowych chorego - podczas kaszlu, kichania czy mówienia.10-12 Najczęściej źródłem zakażenia są osoby dorosłe, chorujące nietypowo, bez charakterystycznych objawów.4

Objawy

W przebiegu tej choroby można wyodrębnić trzy zasadnicze okresy:10

  1. Okres nieżytowy - (1-2 tygodnie) - nieżyt nosa, spojówek, gardła i oskrzeli wraz przekrwieniem błon śluzowych. Objawy te mogą błędnie sugerować zwykłe przeziębienie.
  2. Kaszel napadowy - (2-4 tygodnie) - wynikający z działania toksyny krztuścowej - z zanoszeniem się, objawami duszenia się, wykrztuszaniem śluzu i wymiotami.
    U niemowląt i małych dzieci napad kaszlu może zakończyć się całkowitym bezdechem lub drgawkami. W tym okresie najczęściej pojawiają się powikłania!
  3. Okres ustępowania choroby - (około 2 tygodnie lub dłużej) – stopniowe zmniejszenie nasilenia kaszlu oraz częstości jego występowania.

W przypadku atypowego przebiegu krztuśca u niemowląt poniżej 6 miesiąca życia zamiast napadowego kaszlu występują napady bezdechu i sinica.10,11 W łagodniejszej postaci tej choroby, która występuje u starszych dzieci i dorosłych główną dolegliwością jest suchy, uciążliwy, trwający nawet kilka tygodni kaszel.10

Powikłania, do jakich może prowadzić krztusiec to:4,10

  • wtórne infekcje bakteryjne - ropne zapalenie płuc i ostre zapalenie ucha środkowego
  • powikłania neurologiczne - zaburzenia świadomości, uszkodzenie wzroku i słuchu, zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, drgawki, a nawet trwałe uszkodzenie mózgu;
  • późne następstwa w postaci zaburzeń w fizycznym i umysłowym rozwoju dziecka.

Pneumokoki

Pneumokoki

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

2 miesiąc

4 miesiąc

13-15 miesiąc

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Pneumokoki to powszechnie występujące bakterie mogące wywoływać choroby niezwykle groźne dla zdrowia i życia człowieka.1-4 Bakterie te są najczęstszą przyczyną poważnych zakażeń u dzieci. Często kolonizują gardło i jamę nosową, nie wywołując objawów choroby u zdrowych dzieci (tzw. nosicielstwo). Nosiciele mogą stanowić źródło zakażenia dla innych osób wrażliwych na zachorowanie.5

Zakażenie

Niemal każde dziecko może ulec zakażeniu pneumokokami.6 Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, przez bliski kontakt z chorym lub przez kontakt z przedmiotami zanieczyszczonymi wydzieliną z dróg oddechowych chorego.12 Inwazyjną chorobą pneumokokową szczególnie zagrożone są małe dzieci poniżej drugiego roku życia, u których choroba ta występuje dużo częściej niż w innych grupach wiekowych.6,7 Należy pamiętać, że ryzyko zakażenia inwazyjnego wywołanego przez pneumokoki jest podwyższone szczególnie u dzieci z obniżoną odpornością.8,13

Objawy

Pneumokoki mogą wywoływać powszechnie występujące nieinwazyjne zakażenia obejmujące:

  • zapalenie ucha środkowego,
  • zapalenie zatok przynosowych,
  • zapalenie płuc.4,6,7,11

Pneumokoki mogą również wywoływać zagrażające życiu inwazyjne choroby, takie jak:

  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • sepsa.4,6,7,11

Inwazyjna choroba pneumokokowa może cechować się bardzo ciężkim przebiegiem klinicznym, jak również obarczona jest dużym ryzykiem trwałych powikłań, a nawet zgonu.3,4,10,11

Rotawirusy

Rotawirusy

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

2 miesiąc

3 miesiąc

5-6 miesiąc

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Rotawirus jest najczęstszą przyczyną zachorowań na ostre zapalenie żołądka i jelit o cięższym przebiegu u dzieci do 5. roku życia.1 W Polsce około 7 na 10 wszystkich zachorowań wywoływanych przez rotawirusy występuje w ciągu pierwszych 2 lat życia dziecka.3 Choroba ta najciężej przebiega u najmłodszych dzieci (poniżej 6. miesiąca życia). Małe dzieci z ostrą biegunką łatwiej ulegają odwodnieniu niż dzieci starsze, gdyż mają wyższy stosunek powierzchni do objętości ciała, a w zakresie przyjmowania płynów są zależne od opiekunów.7

Zakażenie

Rotawirusy są przenoszone drogą pokarmową i wydalane wraz z kałem. Zakażenie następuje poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą, zanieczyszczonymi przedmiotami i powierzchniami, możliwe jest także rozprzestrzenianie się drogą kropelkową.2,3 Wirusy te są na tyle powszechne i wysoce zakaźne, iż nawet 95% dzieci może ulec zakażeniu przed ukończeniem 5. roku życia.4,5

Objawy

Infekcja rotawirusowa rozwija się bardzo szybko. Już w ciągu 24-48 godzin od kontaktu z wirusem pojawiają się: gorączka, wymioty i biegunka. Objawom tym mogą towarzyszyć nudności, bóle brzucha, bóle głowy, osłabienie i złe samopoczucie, a także drgawki gorączkowe, jadłowstręt i ogólne rozbicie. Biegunka i wymioty mogą być tak gwałtowne i nasilone, że prowadzą do ciężkiego odwodnienia i niedoboru mikro i makroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dłużej trwające odwodnienie, zwłaszcza niewłaściwie leczone, niesie ze sobą ryzyko powikłań i konieczność hospitalizacji.3,6

Meningokoki

Meningokoki

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

2 miesiąc

4 miesiąc

5-6 miesiąc

7 miesiąc

13-15 miesiąc

24 miesiąc

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Schemat szczepień uzależniony jest od rodzaju użytego preparatu oraz wieku, w którym rozpoczęto szczepienie, zgodnie z zarejestrowanymi wskazaniami do stosowania oraz jednoczasowego podania szczepień

Meningokoki to potoczna nazwa bakterii, dwoinek zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Bakterie te wywołują inwazyjną chorobę meningokokową - groźną chorobę przebiegającą często jako sepsa meningokokowa lub meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.1,2 Sepsa meningokokowa to uogólnione zakażenie krwi bakteriami, które powoduje bardzo ciężkie objawy ze strony wielu narządów - bakterie krążą wraz z krwią po organizmie chorego i mogą zakażać cały organizm. Stan ten charakteryzuje się znaczną śmiertelnością (do 10%).1,2 Większość przypadków zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową przebiega zarówno z objawami sepsy, jak i z objawami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.1,2 Większość ciężkich zakażeń meningokokowych wywołują te bakterie meningokoków, które należą do serogrup A, B, C, Y i W135. W Polsce, podobnie jak w pozostałych krajach Europy, większość zachorowań wywoływanych jest przez meningokoki z grup B i C, rzadziej W135 i Y.3

Zakażenie

Źródłem zakażenia meningokokami są nosiciele tych bakterii oraz osoby chore. Nosicielami meningokoków są często rodzice, czy starsze rodzeństwo dziecka, u których brak jest objawów choroby. Odsetek bezobjawowych nosicieli jest największy wśród osób w wieku 15-24 lat.2 Meningokokami zakazić się można poprzez bezpośredni kontakt z wydzieliną z dróg oddechowych chorego lub drogą kropelkową.2 Oznacza to, iż do zakażenia może dojść poprzez pocałunek w usta, czy stosowanie tych samych naczyń do picia, sztućców, itp.

Objawy

Pierwsze objawy IChM mogą przypominać przeziębienie i grypę, dlatego jest ona trudna do rozpoznania. Może wystąpić: gorączka, nudności i wymioty, brak apetytu, rozdrażnienie, ból brzucha, biegunka i objawy infekcji dróg oddechowych. 22
Objawy nie zawsze występują w określonej kolejności, a część z nich może się w ogóle nie pojawić.23 Charakterystycznym, ale nie zawsze obecnym objawem IChM jest wysypka wyborczynowa23, nie blednąca pod wpływem nacisku. To sygnał alarmowy, świadczący o tym, że chory powinien jak najszybciej trafić do szpitala.24

Odra

Odra

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

13-15 miesiąc

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Odra to wirusowa choroba zakaźna.

Zakażenie

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, powietrzno- kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Choroba ta rzadko rozprzestrzenia się przez przedmioty zanieczyszczone wydzieliną z nosa i gardła osoby zakażonej.2

Objawy

Pierwsze objawy odry to gorączka i charakterystyczna wysypka na skórze w postaci czerwonawych plamek i grudek. Zwykle przebieg odry jest łagodny, ale u niektórych dzieci występują poważne powikłania takie jak:1

  • zapalenie płuc,
  • zapalenie mózgu (prowadzące do trwałych następstw neurologicznych),
  • podostre stwardniające zapalenie mózgu (pojawiające się od kilku do kilkunastu lat po zachorowaniu na odrę, prowadzące do ciężkiego uszkodzenia mózgu i śpiączki),
  • zgon (1-3 przypadków/1000 dzieci chorych na odrę).1

Różyczka

Różyczka

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

13-15 miesiąc

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Różyczka to powszechnie występująca choroba zakaźna wieku dziecięcego wywoływana przez wirusa różyczki.1

Zakażenie

Choroba ta szerzy się drogą kropelkową, przez bezpośredni kontakt z chorym, a także z przedmiotami zanieczyszczonymi jego wydzieliną nosowo-gardłową. Wirus przenika także przez łożysko, zatem jest niebezpieczny dla dzieci już podczas życia płodowego.4

Objawy

Różyczka to choroba łagodna, przebiegająca z gorączką i wysypką skórną, a u dorosłych nawet bez żadnych objawów lub z objawami przypominającymi grypę. Powikłania występują rzadko i obejmują zapalenie stawów oraz zapalenie mózgu. Jeśli natomiast na różyczkę zachoruje kobieta w ciąży, może dojść do zespołu różyczki wrodzonej, który powoduje:1,4

  • poronienia,
  • śmierć płodu,
  • rozwój ciężkich wad wrodzonych takich jak wrodzona jaskra, wrodzona wada serca, upośledzenie słuchu, małogłowie, zahamowanie rozwoju umysłowego czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.

Ciężarne kobiety najczęściej zakażają się wirusem różyczki od chorych dzieci.1

Świnka

Świnka

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

13-15 miesiąc

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Świnka jest zakaźną chorobą wirusową, występującą głównie u dzieci, zwaną też nagminnym zapaleniem przyusznic (ślinianek przyusznych).1,3

Zakażenie

Świnka najczęściej szerzy się drogą kropelkową i przez bezpośredni kontakt z chorym. Rzadziej do zakażenia tą chorobą dochodzi przez kontakt z zanieczyszczonymi śliną chorego przedmiotami.3

Objawy

Świnka objawia się zapaleniem ślinianek przyusznych – występuje gorączka, ból i obrzęk (opuchlizna) zlokalizowany przed małżowiną uszną oraz poniżej niej. U większości dzieci choroba przebiega łagodnie, ale mogą pojawić się poważne powikłania:

  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu oraz inne powikłania neurologiczne (ok. 10% chorych),
  • głuchota,
  • zapalenie trzustki,
  • zapalenie serca,
  • zapalenie jąder lub jajników.1

 

Ospa wietrzna

Ospa wietrzna

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

13-15 miesiąc

16-18 miesiąc

Należy zachować odstęp co najmniej 6 miesięcy

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Ospa wietrzna to powszechnie występująca choroba wywoływana przez wirusa Varicella-Zoster, który wywołuje także chorobę zwaną półpaścem.3 W 2013 roku w Polsce ponad 83% wszystkich zachorowań na ospę wietrzną dotyczyło dzieci do 9. roku życia.20 Tak więc, większość zachorowań na ospę wietrzną, dotyczy dzieci uczęszczających do żłobków, przedszkoli i szkół.2-4

Zakażenie

Wirus ospy wietrznej i półpaśca jest wysoce zakaźny - w 90% przypadków kontaktu z osobą chorą dochodzi do zakażenia.8 Wirus ten przenosi się drogą powietrzną, kropelkową - w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym lub przez kontakt z przedmiotami zakażonymi przez osobę chorą.9

Objawy

Okres wylęgania choroby trwa średnio 14-16 dni - tyle czasu upływa od momentu zakażenia do chwili wystąpienia pierwszych objawów. Tuż po zakażeniu, wirus namnaża się w jamie nosowo-gardłowej i okolicznych węzłach chłonnych. Po 4-6 dniach przechodzi do krwiobiegu, narządów wewnętrznych (m.in. wątroby, śledziony) i układu nerwowego osoby zarażonej. Wysypka może pojawić się nie tylko na skórze, ale również na błonach śluzowych (okolice jamy ustnej i nosowo-gardłowej, rzadziej w obrębie śluzówek krtani i tchawicy, odbytu, narządów płciowych, na rogówce i spojówkach).4 Pęcherzyki na śluzówkach przechodzą w bolesne, płytkie owrzodzenia.6 Uciążliwej wysypce zazwyczaj towarzyszy gorączka do 39°C i złe samopoczucie.4

WZW A

WZW A

Przykładowy schemat szczepienia w ciągu pierwszych dwóch lat życia

24 miesiąc

2-3 lata

Należy zachować odstęp co najmniej 6 miesięcy

Wszystkie szczepienia powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami lekarza kwalifikującego do szczepienia

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A) to choroba wywoływana przez wirusa zapalenia wątroby typu A (HAV), który jest odporny na działanie czynników zewnętrznych, tj. temperatury, substancji chemicznych, kwaśnego pH, rozpuszczalników i detergentów.1,2

Zakażenie

WZW A szerzy się:3

  • głównie drogą fekalno - oralną za pośrednictwem zakażonych produktów spożywczych (owoce, warzywa, owoce morza nie poddane skutecznej obróbce termicznej);
  • przez wodę (zakażoną przez osoby wydalające HAV z kałem) nie poddaną skutecznym zabiegom uzdatniającym;
  • drogą kontaktów seksualnych (z osobą zakażoną lub chorą);
  • istnieje potencjalne, lecz niewielkie ryzyko zakażenia drogą naruszenia ciągłości tkanek (drogą krwi), co w wyjątkowych sytuacjach może być przyczyną szerzenia się zakażenia drogą kontaktową.

Objawy

Do objawów choroby należą: zażółcenie skóry, nudności, wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, odbarwiony stolec, złe samopoczucie, osłabienie, gorączka.5 Okres wylęgania WZW A trwa średnio 2-6 tygodni. U najmłodszych przebieg choroby jest przeważnie łagodny (bezobjawowy), natomiast u osób dorosłych objawy choroby są nasilone.10 Powikłania są niebezpieczne dla zdrowia i życia - nawrót choroby, żółtaczka cholestatyczna, aplazja szpiku, ostra niedokrwistość hemolityczna czy nadostre zapalenie wątroby prowadzące nawet do zgonu.3,6

Materiały do pobrania

Aby zobaczyć inne materiały przesuń w lewo lub prawo

Kalendarz Pobierz